METODY I TECHNIKI BADAŃ SOCJOLOGICZNYCH  Skrypt z wykładów - dr Janusz Erenc

Wykład 10

Metody projekcyjne:

Szczególny rodzaj badań surveyowych. Jest to wywiad zarówno standaryzowany, jak i pogłębiony. Zakłada się pośredni wpływ pytań lub bodźców na jakość uzyskanych odpowiedzi. Respondent dokonuje tu podświadomej projekcji czyli przeniesienia cech własnych na oceniane osoby lub rzeczy lub zjawiska. W zależności od mierzonych cech i użytych do tego celu instrumentów wyróżnia się 4 grupy metod projekcyjnych:

  1. metoda skojarzeń (polega na natychmiastowym skojarzeniu z danym słowem)
    • metoda skojarzeń swobodnych (polega na dokonywaniu przez respondenta dowolnych skojarzeń)
    • metoda skojarzeń kontrolowanych (ukierunkowuje się respondenta zawężając pole jego skojarzeń)
  2. metoda uzupełnień (polega na prezentacji niekompletnych zdań, które respondent ma uzupełnić)
  3. metoda konstrukcji (prezentuje się coś respondentowi i prosi się go o skonstruowanie opisu tego czegoś)
  4. metoda wyobrażeń (polega na zaprezentowaniu respondentom opisu czegoś i prosi się ich nazwanie tego czegoś)

Próba badawcza:

Badania reprezentatywne mają na celu dostarczyć ilościowych i porównywalnych danych wtedy, gdy nie mamy możliwości przebadania wszystkich jednostek zbiorowości. Początki tej metody sięgają XVIII wieku a jej prekursorem był belgijski socjolog J. Quetellet. Reprezentatywność próby zależy od następujących rzeczy:

  1. stopnia różnorodności cech badanych zbiorowości
  2. ilości kategorii statystycznych na które ma być podzielona zbiorowość
  3. stopnia dokładności i pewności który zamierzamy uzyskać

Trzy rodzaje doboru próby:

  1. 1) próba ?na ochotnika?
  2. 2) dobór celowy (w oparciu o założone kryteria)
  3. 3) próba losowa
  1. badanie wykonywane na osobach zgłaszających się "na ochotnika" (zastosowanie: przy eksperymentach)
  2. są to próby, które z jakichś powodów dobieramy w inny sposób niż losowy
  3. na nich przeprowadza się najwięcej badań

Losowanie próby:

  1. zależne i niezależne
    zależne opiera się na wzorze na poprawkę na bezzwrotność: 1 - n/N (przy kolejnych losowaniach zwiększa się prawdopodobieństwo wylosowania kolejnych elementów)
    niezależne to losowanie zwrotne, czyli zawsze korzystamy z tej samej ilości elementów
    Przy losowaniu zależnym i niezależnym potrzebny nam jest operat losowy (spis wszystkich jednostek populacji). Losowania dokonujemy za pomocą tablicy liczb losowych lub metodami uproszczonymi (losowanie o ten sam interwał) w oparciu o wzory: k <= n/N lub k <= No <= k
  2. losowanie indywidualne i grupowe wtedy gdy uwzględniamy zróżnicowanie populacji na jakieś warstwy społeczne
  3. losowanie jednostopniowe (z operatem) i wielostopniowe (bez operatu)
  4. losowanie nieograniczone (z całej populacji) i ograniczone (z dostępnych części populacji)

Metody i techniki badań socjologicznych

link 2 | link 3