Ergonomia w pracy

Ergonomia- element nauki o pracy – systematycznie rozwija się od XIX wieku.

Nauka o komforcie pracy , życia , wypoczynku człowieka. Dbałość o optymalne warunki pracy.

Taylor- tayloryzm- badanie metod pracy
Gilberty- ruchy robocze
Gilbreth – ekonomia ruchów roboczych
Taśma fordowska

Od II wojny światowej badania nad psychologia inżynieryjną

Lata 70 ergonomia w motoryzacji- wiele badań

Tayloryzm-zastosowanie przedsięwzięć organizacyjnych i bodźców materialnych do maksymalizacji wydajności pracy w rachunku koszów – nie jest równy ergonomii

  • zapewnienie największej sprawności pracy
  • określenie jednej właściwej metody pracy
  • stosowanie jedynie bodźców płacowych
  • maksymalizacja efektu produkcyjnego w jednostce czasu
  • maksymalizacja rozumiana jako nakład sił i środków pieniężnych

Model człowieka ergonomicznego = racjonalnego "człowieka maszynowego"

-uważali że tylko płaca jest bodźcem do pracy

Tayloryzm jest zły!

Ergonomia- rozumienie pracy wydajnej pod warunkiem uwzględnienia kosztu biologicznego .

Optymalizacja procesu pracy przy stosowaniu wartości nadrzędnej- humanizacja pracy .

Uzależnienie stosowanych maszyn i technologii od cech psychicznych i fizjologicznych człowieka

Efektywność ekonomiczna- zwiększenie wydajności pracy , jakość produkcji wtórną konsekwencją inicjatyw podejmowanych dla dobra człowieka

Prof. Jastrzębowski – prekursor działalności ergonomicznej w Polsce ( w Marymoncie)

IEA- międzynarodowe towarzystwo ergonomiczne

Ergonomia- systematyczna wiedza stosowana , która zajmuje się dostosowaniem pracy do warunków psychicznych i fizycznych możliwości człowieka dla zapewnienia mu warunków do pracy możliwie sprawnej i nie zagrażającej zdrowiu , wykonywanej możliwie niskim kosztem biologicznym , a równocześnie zajmuje się ona dostosowaniem człowieka do pracy w tak ukształtowanych dla jego potrzeby warunkach.

Ergonomia określa stosunki powstające między człowiekiem a jego zajęciem , sprzętem i środowiskiem( praca , zabawa, rekreacja , podróz)

Ergonomia dzieli się na:

- psychologiczna( I dyscyplina)- (biomechanika zawodowa) fizjologiczne aspekty pracy ludzkiej , możliwości fizjologicznych , wytrzymałość , postawa przy pracy, monotypia, statyka, ekonomika.
- psychologiczna(II dyscyplina)- (czynnik ludzki) psychologiczne aspekty aktywności ludzkiej obciążenia psychiczne , podejmowanie decyzji.

Podstawowe cele ergonomii:

- ograniczenie liczby wypadków przy pracy i chorób zawodowych
- powstrzymanie wzrostu kosztów ubezpieczeń pracowniczych
- wzrost wydajności pracy
- wzrost jakości pracy
- ograniczenie absencji w pracy
- usprawnienie organizacji pracy
- rozwijanie i uzupełnianie unormowań krajowych

Wymierne korzyści z ergonomii

- wzrost wydajności pracy – poprawa efektywności przedsiębiorstwa
- poprawa jakości produktu- poprawa efektywności przedsiębiorstwa
- zwiększenie dbałości o sprzęt , narzędzia- oszczędność na remontach z powodu przedłużenia czasu używania sprzętu przy zachowaniu jego sprawności
-zmniejszenie liczby wypadków przy pracy i chorób zawodowych- zmniejszenie wydatków na leczenie i odszkodowania

Ergonomia – niewymierne korzyści

- poprawa samopoczucia pracowników – wzrost tzw. Motywacji do pracy przy wykonywaniu jej w lepszych warunkach
-pogłębienie zainteresowania praca –wyższa wydajność i jakość pracy
-lepsze przystosowanie się do pracy a zwłaszcza do znoszenia obciążeń psychicznych- wyższa wydajność i jakość pracy
-zmniejszenie konfliktów międzyludzkich w ujęciu pracownik – pracodawca i pracownik- praca, mniejsza wypadkowość, wyższa wydajność i jakość pracy

Ergonomia – podstawowe cele i metody pracy:

- ocena czynników ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy
- identyfikacja i wartościowanie istniejących zagrożeń
-zalecenia dla nadzoru zawodowego i administracyjnego przedsiębiorstwa oraz organów kontrolnych mających na celu redukcję stwierdzonych zagrożeń ze strony środowiska pracy
-edukacja i kształcenie na wszystkich szczeblach zarządzania przedsiębiorstwem i wykonawstwa pracy

Ergonomia- wiedza interdyscyplinarna (systematyczna)
Składowe wiedzy ergonomicznej:

-fizjologia pracy
-higiena pracy
-organizacja pracy
-psychologia pracy
-socjologia pracy
-antropometria
-nauki techniczne
-dyscypliny technologiczne

Ergonomia- wiedza stosowana , ma służyć człowiekowi natychmiast gdy napotka trudność w realizacji pracy ,sytuacje stwarzające realną groźbę niepomyślnych skutków – przemęczenia , zagrożenia chorobą, wypadkiem

Ergonomia korekcyjna- usuwanie istniejących niedogodności , usterek, błędów, wadliwych rozwiązań

Ergonomia koncepcyjna- wyprzedzająca , zapobiegająca , projektowa

ZAPOBIEGANIA ŁATWIEJSZE NIŻ LECZENIE!

-bóle krzyża
-bóle głowy
-zmęczenie oczu
-choroby układu mięśniowego
-bezsenność
-wypadki przy pracy
-choroby zawałowe

ergonomiczne stanowisko pracy

Przyczyny:

- zła organizacja pracy
-zła procedura
-zła organizacja przestrzeni pracy
-zła niedostosowana maszyna ( urządzenie)
-itd.

Konsekwencje braku ergonomicznego spojrzenia w rozwiązaniach technicznych

-np. kilka mln. Chorych w USA – schorzenia układu mięśniowo- szkieletowego co kosztuje ich

100 mln dolarów rocznie

LBP- 22% wszystkich schorzeń ( bóle kręgosłupa krzyżowo- lędźwiowego)

Pozytywne przykłady :

89% to realizacja żądań pracowniczych – nie zaś wyłącznie realizacja wymagań normatywnych.

System CTO:

C-człowiek
T- technika( maszyna)
O-otoczenie( Środowisko)

Człowiek- wymiary, siła , sprawność, szybkość, reaktywność, intelekt, pamięć , wykształcenia, oczekiwania,(inne psychiczne i fizyczne właściwości)

Technika- narzędzia , maszyny, dorabianie części i elementy, sprzęty , meble, panele kontrolne , urządzenia sterujące , inne fizyczne obiekty,

Otoczenie- materialne środowisko pracy ,mikroklimat i klimat , oświetlenie , promieniowanie ,hałas , wibracje, czynniki atmosferyczne

Przystosowanie do człowieka :
odniesione do cech psychicznych i fizycznych człowieka

-teren
-środowisko
-sprzęt
-technologie
-organizacja pracy

Przystosowanie człowieka – akceptacja i adaptacja

Sposób postępowania z człowiekiem tak by:

-zrozumiał sens i istotę zmian dokonywanych dla jego dobra
-chciał i mógł się do nich zastosować
-błędnym zachowaniem wynikającym bądź z niewiedzy ,bądź nie pomniejszał korzystnych skutków dokonywanych ulepszeń
- zdobył odpowiednie nowe kwalifikacje i umiejętności
- wykształcił nowe nawyki i stereotypy ruchowe

Zakres przedmiotowy ergonomii:

Praca zawodowa :

1. przedmioty
2. narzędzia
3. maszyny
4. technologie
5. procedury
6. środowiska

Aktywność pozazawodowa:

1. sport
2. szkolnictwo
3. transport
4. rekreacja i wypoczynek
5. mieszkanie

Praca i warunki życia ludzi starszych i niepełnosprawnych :

1. mieszkania
2. praca
3. narzędzia, sprzęty
4. komunikacja itp.