Globalizacja  skrypt z wykładu MSU Socjologia UG

Wykład X (7.01.2010)

Wallerstein - zdrada elit i zdrada clerków

Ruch kapitałowy a nie handel jest mechanizmem alokacji na rynku międzynarodowym.

Demokracja wprowadza pewne warunki, które utrudniają funkcjonowanie gospodarki globalnej.

Swoboda kapitału jest wyzwaniem dla ugruntowanych demokracji. Kraje rozwinięte są nie tylko beneficjentami tych przemian, ale też ponoszą pewne koszty, które są coraz większe. W kolejnych latach demokracja będzie coraz więcej tracić.

W warunkach globalizacji nie ogranicza się rozwoju gospodarki, ale się ją rozszerza. Być może zmierzamy w kierunku jakiegoś systemu totalitarnego.

Ponadnarodowe korporacje zainteresowane się raczej osłabianiem roli państwa. Można obserwować realne przechodzenie władzy od państwa w kierunku właśnie rynku kapitałowego i ponadnarodowych korporacji.

Zasadą demokracji jest nie łączenie władzy z rynkiem kapitałowym. w warunkach globalizacji ta zasada jest łamana. Proces decyzyjny w państwie coraz bardziej podporządkowany jest rynkowi. Rządzący muszą dostosowywać się do warunków rynkowych. Władza jest coraz bardziej iluzoryczna (jak w Panu Tadeuszu, myśleli, że to Wojski wciąż gra jeszcze, a to echo grało...)

Polaryzacja struktury dochodów coraz bardziej się zwiększa. To zróżnicowanie może osiągnąć taki poziom, który nie będzie akceptowany przez społeczeństwo, może pojawić się zagrożenie dla demokracji w postaci różnego rodzaju ruchów totalitarnych.

Monteskiusz - większość obywateli nie przedkłada interesów wspólnych ponad własne - to prowadzi do erozji demokracji.

Demokracja została stworzona przez państwo narodowe i obecnie te procesy, które wymknęły się spod nadzoru państwa nie zaproponowały nowego ustroju, nowego systemu.

1946 - Breton-Woods - przeniesienie kontroli nad rynkiem kapitałowym do instytucji prywatnych. Degradacja publicznej kontroli nad rynkiem kapitałowym na rzecz instytucji prywatnej.

Stopniowy spadek klas średnich w strukturze społecznej, która rozdzieliła 2 antagonistyczne klasy. Powstanie klasy średniej ustabilizowało sytuację w społeczeństwie.

Klasa średnia w USA - ok. 52%, następuje erozja klasy średniej, stabilizacja społeczeństwa USA jest zagrożona.

G. Amigi, M. Wallerstein, Hopkins, "1989 kontynuacja 1968", zdrada clerków.

- 1989 i 1968 - czasy inżynierów, osób, które ukończyły wyższe uczelnie zaczynają wywierać socjo-polityczny wpływ na (władzę w państwie) rzeczywistość.

- Rewolucja obyczajowa, wyjście poza interesy danej warstwy.

- Ten narastający konflikt między tą inteligencją a klasą z której się wywodzili zaczął przybierać na sile i miał swój "wybuch" w 1968r., a w Polsce w 1989r.

- Być może procesy globalizacyjne nie były samoistne lecz powstały w duchu weberowskim - istnieją ludzie, którym należało na tym, by powstał taki system; były to pewnego rodzaju elity, które były beneficjentami tych procesów.

- Istnieje sprzeczność między interesem państwa a rynku globalnego, rynku kapitałowego.

- Rynkowi kapitałowemu obca jest demokracja.

G. Sorosz - zwraca uwagę na to, że żyjemy w dobie kryzysu kapitalistycznego. Następuje atomizacja i regres współpracy ludzi - kapitalizm rozbija wspólnoty. Uważa on, że fundamentalizm rynkowy i demokratyczny wzajemnie na siebie oddziaływają w sposób negatywny.

Barber - w społeczeństwie demokratycznym nie jestem tylko obywatelem, ale też konsumentem

- demokracja stawia na obywateli myślących w dobru wspólnym, współpracy

- rynek stawia na rywalizację, konkurencję.

Giddens - sprzeciwia się redukowaniu państwa opiekuńczego do siatki obronnej dla najuboższych.

- żeby powstał patriotyzm globalny, jest potrzeba wytworzenia tożsamości globalnej, która jednak nie powstała.

- państwo opiekuńcze możliwe było tylko w przypadku państwa narodowego, niemożliwe jest państwo opiekuńcze w skali globu, potrzebna jest pewna solidarność, która w dobie globalizacji ulega erozji, zanika państwo narodowe, tożsamość narodowa, a nie powstaje nic w zamian, co mogłoby doprowadzić do wytworzenia tożsamości globalnej.

Alan Turaine - szok liberalizacyjny z lat 80. był potrzebny do wstrząśnięcia tą skostniałą socjalistyczną strukturą, ale teraz powinno się to zmienić, pora na odbudowę państwa opiekuńczego, nie należy dopuścić do dalszej erozji państwa opiekuńczego.
Niemcy, Holandia, Skandynawia - do niedawna bardzo się rozwijały, ale też nie odrywały się od idei państwa opiekuńczego.

Fukujama - rozwój technologiczny jest korzystny dla demokracji.

Nisbet, "Megatrendy" - nowa jakość jaka wynika z dostępu ludzi do technologii, do informacji.

Toffler - dostęp do Internetu umożliwia wzajemne docieranie wyborców i polityków, daje możliwość komunikacji zwrotnej. Sieć zachowała jednak niezależność polityczną.

Barber - ten ma władzę, kto przygotowuje "tele-sektor", ten ma władzę, kto ma informację.

Wykłady na temat globalizacji